5. KONPETENTZIAK LANTZEN III (IKTEEN ERAGINAK)

Azkeneko klasean, ikteek guregan duten eraginei buruzko zenbait bidio eta irratsaio entzun ditugu eta ondoren galdetegi bat erantzun behar izan dugu, gure iritzia jasotzen duelarik gai honen inguruan. Hona hemen galderak eta erantzunak:

• ZUEN ARGAZKIAK IGOTZEN AL DITUZU SARERA? ZERGATIK?

Txikiagoa nintzenean igotzen nituen, baina gaur egun ez. Ez zaidalako gustatzen jendeak nire bizitzaz jakitea, soilik nire ingurukoek eta haiek ezagutzen naute inongo argazkirik igo beharrik gabe.

• ZUEN GURASOEK IGO AL DITUZTE EDO IGOTZEN AL DITUZTE ZUEN ARGAZKIRIK SAREAN ZUEN BAIMENIK GABE? 

Nire gurasoetatik aitak bakarrik dauka sare sozialen bat baina ez du gure argazkirik igotzen, soilik bereak.

• EZAGUTZEN AL DITUZU DAKARTZAN ARAZOAK?

Ciberbullinga badagoela badakit, zure argazkiak edozeinek erabili ditzakeela, baita adikzioak sor ditzakeela ere. Hala ere, kontziente naiz  beste izugarri ekar ditzakeela.

• ZUK ZEIN ADINEKIN IZAN ZENUEN ZUEN LEHEN MUGIKORRA EDO/ETA SMARTPHONA? NORK EROSI ZIZUN? ESKATU AL ZENUEN?

Erabiltzen nuen lehen mugikorra amarena zen, ez dut ondo gogoratzen ze adinetan izan zen baina 12 urte izango nituen gutxi gora behera. Hala ere, ez zen smarthphona, tekla ugari zituen eta ez nuen sarera sartzeko aukerarik.  Ez nuen eskatu, baina bizia herri batean egiten dut (bertan ikasi, lagunak, familia…) eta beste batean bizi naiz, beraz, gurasoekin kontaktuan egon beharrak bultzatu zien gurasoei mugikorra ematera.

Lehen smarthphona 13 bat urterekin erosi zidaten eta nik eskatuta izan zen, garai haietan mugikor taktilak ateratzen hasi zirelako eta whatsappa ere gero eta jende gehiago erabiltzen hasi zelako pixkanaka.

• ZERTARAKO ERABILI NAHI ZENUEN?

Gure garaian oraindik teknologia ez zegoen hain aurreratua eta beste baliabide batzuk erabiltzen genituen kontaktuan egoteko, etxeko telefonoa edo aurrerago ordenagailuan zegoen messenger programa. Hala ere, ama edo aitari deitzeko soilik erabiltzen nuen nire lehenengo sakelekoa.

• USTE AL DUZU EGOKIA IZAN DELA ETA ONURAK IZAN DITUELA ZURE BIZITZAN? ZERGATIK?

Puntu bat arte egokia da, lagunekin geratu edota familiarekin errazago hitz egiteko aukera eman didalako, baina egia da kontrol gehiegi sorrarazten duela eta gabe egoteak ezinegon apur bat ere sortu izan didala, adibidez noizbait etxean ahaztu  izan bazait. Gainera, ikasteko garaian ere, soinuren bat egiten badu edo ondoan badaukat, begiratzeko gogoa sartzen zait eta horrek deskontzentratu egiten nau.

• ZENBATERO ERABILTZEN ETA BEGIRATZEN DUZU MUGIKORRA EGUNEAN?ZERGATIK?

Denbora luzez erabiltzen ez dudan arren, askotan begiratzen dut, 10 aldiz baino gehiago. Whatsappa edukita, uneoro mezuren bat jasotzen dudalako, interneten edozein gauza begiratu nahi izaten dudalako (korreoa, informazioren bat…), ordua ere mugikorrean bertan begiratzen dudalako (jada ez dut erlojua erabiltzen) eta musika ere bertatik entzuten dut normalean.

• ADIKZIO KASURIK EZAGUTZEN AL DUZU ZURE INGURUAN?

Nire inguruan ez dut adikzio kasurik ezagutzen baina ingurukoek sare sozialak gehiegi erabiltzen dituztela iruditzen zait, baita mugikorraz oso pendiente daudela ere.

• ZURE KASUAN, USTE AL DUZU MUGIKORRARI EDOTA INTERNETERI DEPENDENTZIA DIOZULA? ZERGATIK?

Egia esan dependentzia apur bat badudala uste dut, gehiegi ez den arren. Lehen esan bezala, gabe egoteak nolabaiteko ezinegona sorrarazten didalako eta egunean askotan erabiltzen dudalako.

• GEHIEGIZKO ESTIMULAZIORIK DUEN HAURRIK IKUSI AL DUZUE? ZEIN ADINEKIN? EGOERA DESKRIBATU

Momentuz, ez dut horrelako kasurik ikusi.

• “TXUPETE TEKNOLOGIKOAREN” ALDE EDO KONTRA ZAUDE? ARRAZOITU ERANTZUNA

Kontra nago eta gaur egun haur asko ikusten ditut haien gurasoen mugikorrarekin jolasean edo marrazki bizidunen bat ikusten  adibidez trenean, hauek lasai lasai joan daitezen. Bestalde, egia da gero eta lehenago hasi direla erabiltzen haurrak mugikorra, interneta edota sare sozialak eta behin haurren bat hasten bada bere lagunak ere nahi izaten duela. Ez badu, arraroa sentiaraziko du ez edukitze horrek, beraz, nire ustez guraso asko ia behartuta daude haurrari teknologia hori eskaintzera.

• ZEIN ONDORIO EKAR DITZAKEELA USTE DUZU?

Aurretik aipatu bezala, dependentzia, adikzioa, gabe egoteak sortzen duen ezinegona, haurrak ez dira berdin sozializatuko eta ikasketetan ere eragin nabarmena izan dezakeela uste dut.

• OINARRIZKO HEZKUNTZAN (IKASTOLAN) TELEFONO MUGIKORRAK DEBEKATUKO ZENITUZKE? ZERGATIK?

Oraindik ez nuke jakingo zer erantzun. Aurrez aurre ikusi nahiko nuke gaur egun egoera nolakoa den eta hortik aurrera erabaki bat hartuko nuke. Hala ere, gehiago nago debekatzearen alde. Gainean eramatea agian utziko nuke, baina eskolan egon bitartean itzalita eta gordeta edukitzea.

HAUSNARKETA:

• ESATEN DENAREN INGURUAN ZER IRUDITZEN ZAIZU DEIGARRIENA? ZERGATIK?

Argi dago baliagarria den arren arazo asko sortu dezakeela teknologien erabiltze masibo horrek, baina gaur egun bizi garen gizartea informazioaren gizartea izanik eta egoera ikusita,  oso zaila izango dela erabilera hori erabat murriztea.

Txupete teknologikoarenak ere atentzioa deitu dit eta orain arte agian ez nintzen oso kontziente horretaz baina pentsatzen jarrita, horrelako egoerak ikusi ditudala konturatu naiz. Adibidez trenean asko ikusten ditut umeak gurasoen mugikorrarekin jolasean edota zerbait ikusten guztiz entretenituta eta zintzo egiten direlarik

• ADOS AL ZAUDETE ESATEN DENAREKIN? ZEIN ALDERDITAN ETA ZERGATIK?

Aurretik aipatu bezala, ados nago gehiegi erabiltzen ditugula sare sozialak eta interneta eta haurrak gero eta lehenago hasten direla erabilera ematen, baina aurreko erantzunean oinarrituta, zaila ikusten dut egoera aldatzea, inguratzen gaituen gizartearen ezaugarrietako bat abiadura delako eta beraz, gauza berri asko produzitzeko kapazitatea dagoelako oso denbora gutxian.

• ZUEK ZEIN IRTENBIDE SORTU EDO ERABILIKO ZENITUZKETE SARE SOZIAL ZEIN INTERNETEKIKO ADIKZIOA EKIDITEKO?

Adibide batzuk:

1. Interneten eta sare sozialetan ibiltzeko denbora murriztu.

2. Beste jarduera batzuk bilatu, horietatik pixka bat aldentzeko (kirola, dantza, kantua…).

3. Beste gauza garrantzitsu batzuei lehentasuna eman eta horiek bukatu arte ez erabili eta interneta erabiltzekotan jarduera horiek gauzatzeko erabiltzea soilik (ikasketak edota lana).

4. Lagunekin irten eta horiekin egon bitartean ez erabili.

5. Sare sozialetarako sarbidea adin txikikoei debekatzea.